11. september 2021

Fjórar brýr vígðar við hátíð­lega athöfn

Kvennakór Hornafjarðar söng við þetta tækifæri sem þótti viðeigandi enda hefur kórinn tekið lagið á öllum einbreiðum brúm á svæðinu til að styðja við fækkun þeirra.

Skipulega er verið að fækka einbreiðum brúm bæði á Hringvegi (1) og um landið allt. Árið 1990 voru einbreiðar brýr á Hringvegi hátt í 140 talsins. Þeim fækkaði hratt og voru orðnar um 60 í kringum 2006 og 42 árið 2011. Síðan hægðist mjög á slíkum framkvæmdum og aðeins voru breikkaðar eða byggðar nýjar brýr í stað 6 einbreiðra brúa á átta árum.

Með byggingu brúnna yfir Brunná, Kvíá, Fellsá og Steinavötn eru einbreiðar brýr á Hringvegi (1) nú 32 talsins og fækkar enn á næstu árum.

Verið er að byggja þrjár nýjar brýr í stað einbreiðra á Hringvegi og ættu þær því að vera 29 á næsta ári. Þetta eru Jökulsá á Sólheimasandi, Núpsvötn og Hverfisfljót. Þá er í útboðsferli nýr Hringvegur um Hornafjörð en þar fækkar einbreiðum brúm á Hringvegi um þrjár.

Miðað við fjárveitingar til breikkunar brúa á samgönguáætlun 2020-2024 má gera ráð fyrir að framkvæmdir við 3 til 5 brýr til viðbótar fari af stað fyrir árið 2024, Búlandsá, Gjádalsá, Selá í Álftafirði, Hvaldalsá og Krossá á Berufjarðarströnd.

Í dag eru flestar einbreiðar brýr á Hringvegi á Austursvæði eða 26, en gæti fækkað niður í 19 árið 2024 ef áætlanir ganga eftir.

Betur má ef duga skal, sérstaklega á kaflanum milli Skeiðarársands að Höfn í Hornafirði þar sem orðið hefur sprenging í umferð með tilkomu ferðamanna.

Einungis tvær einbreiðar brýr eru á Hringvegi á Norðursvæði Vegagerðarinnar og 4 á Hringvegi á Suðursvæði.

Fækkun einbreiðra brúa á landinu öllu

Einbreiðar brýr eru víðar en á Hringvegi en alls eru 663 einbreiðar brýr á landinu.

• Árið 2017 fækkaði einbreiðum brúm á stofn- og tengivegum um 2 (Morsá, Bjarnafjarðará)
• Árið 2018 fækkaði einbreiðum brúm á stofn- og tengivegum um 5 (Berufjörður, Hólá, Stigá, Mjólká, Hófsá)
• Árið 2019 fækkaði einbreiðum brúm á stofn- og tengivegum um 5 (Eldvatn, Tjarnará, Breiðdalsá, Loftstaðaá í Flóa, Steinslækur við Sumarliðabæ)
• Árið 2020 fækkaði einbreiðum brúm á stofn- og tengivegum um 4  (Kvíá, Steinavötn, Brunná, Fullsæll hjá Reykjum)
• Árið 2021 fækkaði einbreiðum brúm á stofn- og tengivegum um 3  (Fellsá, Hattardalsá, Bjarnadalsá)
• Miðað er við hvenær umferð var hleypt á brýrnar þó verki væri ekki lokið.
• Á síðustu 5 árum hefur einbreiðum brúm því fækkað um 19 á stofn- og tengivegum.

Um framkvæmdirnar við Brunná, Kvíá, Fellsá og Steinavötn

Í lok árs 2019 voru boðnar út fjórar brýr á Hringvegi; brú yfir Steinavötn í Suðursveit sem er 100 m löng, brú á Fellsá í Suðursveit sem er 47 metrar, brú á Kvíá í Öræfum sem er 32 m löng og brú á Brunná austan Kirkjubæjarklausturs sem er 24 m. Framkvæmdir við þessar brýr hófust vorið 2020 og er þeim nú lokið. Þar með hefur einbreiðum brúm á Hringvegi (1) fækkað í 32.
Hér að neðan er nánari lýsing á hverri framkvæmd en Ístak byggði allar brýrnar.

Brunná

Verkið við Brunná á Hringvegi (1) í Vestur-Skaftafellssýslu fólst í byggingu nýrrar brúar og rifi á eldri brú en framkvæmdir hófust í mars 2020. Nýja brúin er í sömu veglínu og eldri brúin en nokkuð hærri. Sú gamla var byggð 1970 og var steypt bitabrú í tveimur höfum, 24 m löng og 4,8 m breið. Nýja brúin er með 7.800 m lóðréttum háboga og yfirbygging hennar er eftirspenntur biti í einu 24 m löngu hafi. Brúin er 10 m breið en þar af er akbrautin 9 m. Landstöplar brúarinnar eru steyptir og grundaðir á hrauni. Brúarflokkur Vegagerðarinnar sá um byggingu bráðabirgðabrúarinnar sem notuð var meðan á framkvæmdum stóð en hún hefur verið rifin

Kvíá

Verkið við Kvíá í Austur-Skaftafellssýslu fólst í byggingu nýrrar brúar, rifi á gömlu brúnni og gerð um eins km langs vegar beggja megin brúar auk tengivegar að áningarstað ofan vegar og vestan Kvíár. Auk þess var gerður leiðigarður að brúnni. Brúin er í nýrri veglínu, 35 m suðaustan gömlu brúarinnar. Yfirbygging er samverkandi stálbitabrú með steyptu gólfi í einu 32 m löngu hafi. Heildarbreidd brúarinnar er 10 m, þar af er akbrautin 9 m. Landstöplar eru steyptir og grundaðir á 12 m löngum boruðum stálstaurum, samtals 26 stk. undir hvorn landstöpul. Stálstaurar eru innfylltir af steypu eftir borun. Gamla brúin var stálbitabrú með steyptu gólfi á steyptum stöplum alls 38,3 m að lengd. Hún hefur verið rifin.

Steinavötn

Brúin yfir Steinavötn eyðilagðist í flóðum haustið 2017 en hún var byggð árið 1964. Brúin var einbreið, 102 m löng steinsteypt bitabrú í sex höfum. Í vatnavöxtunum í lok septembermánaðar 2017, gróf áin undan millistöpli sem við það seig og skemmdi yfirbyggingu. Brúin var í kjölfarið dæmd ónýt. Þurfti að hafa hraðar hendur og byggja bráðabirgðabrú, en það var gert á tæpri viku. Framkvæmdin við Steinavötn fólst í hækkun og breikkun vegar og tengingu við nýja brú á 880 m löngum kafla og byggingu leiðigarða. Nýja brúin er í sömu veglínu og gamla brúin en yfirbygging er steypt eftirspennt bitabrú í fjórum höfum en heildarlengd er 100 m. Brúin er tíu metra breið en þar af er akbrautin níu metrar.

Fellsá

Framkvæmdin við Fellsá fól í sér gerð bráðabirgðavegar og byggingu bráðabirgðabrúar og rif á gömlu brúnni yfir Fellsá. Breikka þurfti veg og gera tengingu við nýja brú yfir Fellsá á 400 m löngum kafla. Brúin er í sömu veglínu og gamla brúin. Yfirbygging nýju brúarinnar er steypt eftirspennt bitabrú í tveimur höfum en heildarlengd er 47 m. Brúin er 10 m breið, akbrautin er 9 m og bríkur eru hálfur metri til hvorrar handar. Stöplar brúarinnar eru steyptir og grundaðir á klöpp. Gamla brúin var rifin í upphafi framkvæmda.