1. mars 2024

Ný reglu­gerð um umferðar­merki tekur gildi

Sigurður Ingi Jóhannsson, innviðaráðherra, hefur undirritað reglugerð um umferðamerki og notkun þeirra nr. 250/2024. Um er að ræða nýja heildarreglugerð um umferðarmerki sem unnin var af starfshópi skipuðum í september 2019. Í starfshópnum áttu sæti fulltrúi Vegagerðarinnar sem leiddi hópinn og fulltrúar ráðuneytisins, Samgöngustofu, lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu, Reykjavíkurborgar og Sambands íslenskra sveitarfélaga.

Við vinnuna hafði starfshópurinn m.a. hliðsjón af ákvæðum sáttmála Sameinuðu þjóðanna um umferðarmerki og umferðarljós frá 1968. Auk þess var litið til regluverks á öðrum Norðurlöndum.

Reglugerðin gildir um umferðarmerki, umferðarljós, hljóðmerki og önnur merki á eða við veg til stjórnunar á eða leiðbeiningar fyrir umferð, gerð þeirra, hvað þau tákna og hvenær má víkja frá þeim.

Í viðaukum við reglugerðina er fjallað um hvernig veghaldari skal nota umferðarmerki, þ.á.m. um kröfur til tæknilegrar útfærslu og uppsetningar merkja.

Útlit, litur, lögun og táknmyndir umferðarmerkja og umferðarljósa skulu vera eins og sýnt er í reglugerðinni. Hið sama gildir um hljóðmerki og önnur merki á eða við veg. Umferðarmerki halda þó gildi sínu þrátt fyrir smávægileg frávik í útliti frá því sem í reglugerðinni greinir.

Helstu breytingar frá gildandi reglugerð:

Reglugerðinni er skipt upp í tvo hluta. Annars vegar meginhluta, þar sem fjallað er um útlit og þýðingu umferðarmerkja og hins vegar fjóra viðauka þar sem fjallað er um notkun veghaldara á umferðarmerkjum. Breytingin er til þess fallin að gera reglugerðina aðgengilegri almenningi, sér í lagi ökunemum, samræma notkun umferðarmerkja og veita Samgöngustofu aukna möguleika til að rækja eftirlitshlutverk sitt með veghöldurum.

• Gerðar er breytingar á flokkum umferðarmerkja. Mælt er fyrir um nýja flokka forgangsmerkja og sérreglumerkja og flokkar þjónustumerkja og vegvísa hafa verið sameinaðir í einn flokk.

• Tekið er upp nýtt númerakerfi fyrir umferðarmerki í anda númerakerfis norskra umferðarmerkja. Í ljósi mismunandi merkja og kaflaskiptingar er íslenska númerakerfið þó ekki eins og það norska.

• Lýsingu á nær öllum umferðarmerkjum er breytt til að samræma orðalag, skýra betur merkingu og fjarlægja tilmæli til veghaldara um notkun merkjanna úr almennum hluta.

• Tekin eru upp á fimmta tug nýrra umferðarmerkja, á annan tug nýrra yfirborðsmerkinga og tvenn ný umferðarljós. Breytingar eru þá gerðar á útliti á um fimmta tug merkja og á sjöunda tug merkja felld á brott, nær alfarið þjónustumerki.

Uppbygging meginhluta reglugerðarinnar er í aðalatriðum í samræmi við gildandi reglugerð en þó með þeim breytingum að flestar vísanir til þess hvar og hvernig merkin eru notuð eru fjarlægðar. Við gerð viðaukanna var sú leið valin að lýsa með fremur almennum hætti hvernig nota skuli merkin og leggja áherslu á að samræma notkun sem nú er mismunandi milli veghaldara, auk þess að reyna að girða fyrir algeng mistök við notkun merkjanna.

Að meginstefnu var stuðst við handbók Vegagerðarinnar og erlendar fyrirmyndir, helst danskar og norskar, við gerð notkunarreglnanna. Rétt er þó að taka fram að æskilegt er að gerðar verði ítarlegri handbækur, leiðbeiningar eða uppfærðir viðaukar á næstu árum, þegar reynsla hefur fengist af nýjum reglum.

Helsti ávinningur af setningu reglugerðarinnar hefur verið talinn aukinn skýrleiki ásamt upptöku nýrra umferðarmerkja, svo sem um merkingu hleðsluinnviða auk þess sem aukið tillit er tekið til virkra samgöngumáta og framþróunar í samgöngumálum.

Reglugerðin er sett á grundvelli umferðarlaga nr. 77/2019 og tekur gildi 1. mars 2024.

Reglugerð um umferðarmerki og notkun þeirra nr. 250/2024